केवलाघो भवति केवलादी ॥

केवलाघो भवति केवलादी ॥ (ऋग्वेदः १०-११७-६)

एकाकी यः खादति सः पापी एव भवति ।

खादनं न दोषाय । जीविनः सर्वे, जिजीविषवः सर्वे अपि अवश्यं खादेयुः एव । किन्तु,

किमर्थं खादनीयम् ? - शक्तेः सम्पादनाय ।

कदा खादनीयम् ? - बुभुक्षा यदा भवेत् तदा ।

किं खादनीयम् ? - ज्ञानस्य शक्तेः दायकः सात्त्विकः आहारः खादनीयः ।

कियत् खादनीयम् ? - उदरस्य अर्धभागः आहारेण, पादभागः जलेन, पादभागः वायुना च पूरणीयम् ।

कथं खादनीयम् ? - समीचीनतया चर्वणं कृत्वा खादनीयम् ।

एतान् विषयान् अवगत्य खादनीयम् । खादनात् पूर्वं दातारं भगवन्तं, कृषकं च कृतज्ञतापूर्वकं संस्मृत्य अन्यैः सह संविभज्य खादनीयम् । इदं विस्मृत्य एकाकी एव यदि खादेत् तर्हि रोगादिभिः पीडितः भवेत् ।